Christmas is here! At least in Poland, where we have two days of holidays. The celebration starts with a special dinner on 24 December and lasts on 25 and 26 December. Nice, isn’t it? The reason for this celebration is the symbolic date of Jesus’s birth. Question. Can we know if he actually lived? Are there any historical records about him? If you are into historical investigation, welcome to this week’s episode of Polish with John dla Zaawansowanych! Enjoy and Merry Christmas! 🙂
Exercises (ćwiczenia):
1. What authors can you hear about in the episode (O których z autorów możesz usłyszeć w podkaście):
a. Swetoniusz
b. Klemens Aleksandryjski.
c. Józef Flawiusz.
d. Pliniusz Starszy.
2. Put the verbs in the correct form – active or passiv (Uzupełnij zdania czasownikami w poprawnej formie – czynnej lub biernej):
a. Wielu rzymskich historyków … (opisywać) wojny prowadzone przez Imperium.
b. Naukowcy … (analizować) dokumenty historyczne, aby … (poznać) wydarzenia z przeszłości.
c. Dawne dzieje Izraela … (napisać) przez Józefa Flawiusza.
d. Biblia … (składać) się ze Starego i Nowego Testamentu.
Transcript
Witam w jedenastym odcinku podcastu Polish with John dla zaawansowanych. Jest to podcast dla uczących się polskiego na wyższym poziomie. Do każdego odcinka będzie załączony zapis całego tekstu na moim blogu polishwithjohn.com. Linki znajdziecie w opisie.
Ten odcinek ukazuje się w drugi dzień świąt Bożego Narodzenia. Tak! W Polsce Boże Narodzenie obchodzi się przez dwa dni, a nawet trzy jeżeli doliczyć Wigilię. Jest to czas, w którym świętujemy narodzenie Jezusa z Nazaretu. Jest to oczywiście dzień symboliczny, bo nie wiadomo jakiego dokładnie dnia się urodził. Stał się on założycielem nowej wiary – wiary chrześcijańskiej. Wiele osób jednak uważa, że taka osoba tak naprawdę nie istniała, że to tylko mit, legenda, ludzki wymysł. Jakoże interesuję się historią i lubię takie zagadki, postawiłem przeprowadzić małe śledztwo. Czy Jezus z Nazaretu, od którego wzięło początek chrześcijaństwo, istniał naprawdę? Czy da się znaleźć na to historyczne dowody?
Pierwsze kroki naszego śledztwa prowadzą naturalnie do Biblii, a dokładniej do Nowego Testamentu. Cztery ewangelie opisują życie Jezusa, są jego biografiami. Jednak nie we współczesnym tego słowa znaczeniu. Starożytni nie przykładali aż takiej wagi do faktów i chronologii. Ważniejszy był ogólny sens, pokazanie najważniejszego przesłania życia danej osoby. Nie chcę tu odpowiadać na pytanie, czy te teksty przekazują całą prawdę o tej postaci albo czy jej nie podkoloryzowują. Są jednak mocną wskazówką, że taki ktoś mógł istnieć.
Jeżeli wyjdziemy poza Nowy Testament, to znajdziemy wiele innych pism, które zostały stworzone przez chrześcijan. Są to tak zwane apokryfy, czyli księgi, które nie znalazły się w Nowym Testamencie, ale są do niego podobne. Tam też historyczność postaci Jezusa nie budzi wątpliwości.
Czy są jednak inne teksty, nie związane z chrześcijaństwem, które mogłyby potwierdzić lub obalić tezę o historycznym istnieniu postaci Jezusa? Takich dowodów dostarcza między innymi żydowski historyk żyjący w pierwszym wieku po Chrystusie, Józef Flawiusz. W swoim dziele Dawne dzieje Izraela wspomina on aż w dwóch miejscach o Jezusie, mądrym człowieku. Potwierdza, że był nauczycielem, miał swoich uczniów oraz, że został zabity na krzyżu – czyli główne fakty, które znamy z ewangielii. Chociaż w niektórych kopiach jego dzieła dodano trochę informacji bardziej korzystnych dla chrześcijaństwa, to bazując na arabskich kopiach tekstu wiemy, że powyżej wspomniane fakty, były zamieszczone w oryginalnej wersji.
Istnieje też bardzo ciekawy list Mara Bar-Serapiona. Był to Syryjczyk, filozof, który około roku 70 tak napisał w jednym ze swoich listów:
Jaką korzyść osiągnęli Żydzi z tego, że skazali swego mądrego króla? Przecież wkrótce potem znikło ich królestwo. Sprawiedliwie Bóg pomścił tych trzech mędrców. Ateńczycy poginęli z głodu, tych z Samos pochłonęło morze, Żydzi – zrujnowani i wypędzeni z własnego kraju – żyją w całkowitym rozproszeniu. Lecz Sokrates nie umarł całkowicie – nadal żył w naukach Platona; Pitagoras nie umarł całkowicie – żył nadal w posągu Hery; nie umarł także całkowicie mądry król – żył nadal w swojej nauce.
Ówym mądrym królem, według obecnej wiedzy historycznej, mógł być tylko Jezus z Nazaretu.
Istnieją także inne wzmianki, które mogą okazać się przydatne w naszym dochodzeniu. Publiusz Kornelisz Tacyt w roku 115 wskazuje na Chrystusa jako założyciela chrześcijaństwa, który żył za czasów Poncjusza Piłata. Kilka lat później o tej postaci napisze także Swetoniusz, inny rzymski historyk oraz Pliniusz Młodszy, rzymski polityk. Inni rzymscy pisarze, którzy potwierdzają historyczność Jezusa, nieraz odnosząc się do niego w negatywny sposób, to Lukian z Samosat, Claudius Galenus oraz Marek Korneliusz Fronton.
Kolejnych dowodów na fakt istnienia tej postaci dostarcza nam Talmud babiloński. Tam Jezus został opisany jako ktoś, kto zwodził ludzi na manowce i uprawiał czary. Ciekawe, że mimo ewidentnie wrogiego nastawienia, to źródło potwierdza takie fakty jak imię matki Jezusa, posiadanie uczniów czy śmierć na krzyżu.
Czy więc Jezus istniał? W świetle powyższych dowodów trzeba odpowiedzieć: tak. Czy założył chrześcijaństwo? Tak. Czy faktycznie był Bogiem? To stwierdzają jedynie pisma Nowego Testamentu i inne związane z chrześcijaństwem. Tutaj odpowiedź zostawiam każdemu z słuchających. Jednak analizując źródła, które posiadamy możemy z pewnością stwierdzić, że taki człowiek urodził się, żył i nauczał w Izrealu, i został w sposób brutalny zabity.
To tyle na dzisiaj. Oczywiście życzę Wam wesołych świąt! Dziękuję za to, że dzisiaj byliście ze mną. Na blogu ioannesoculus.com albo polishwithjohn.com znajdziecie zapis całego odcinka oraz dodatkowe materiały. Będę także bardzo wdzięczny za wsparcie przez serwis Patreon, ponieważ chcę dalej tworzyć dla was podkasty. A następny odcinek Polish with John dla zaawansowanych już za tydzień! Trzymajcie się zdrowo!
Zapis podcastu można też pobrać w formacie PDF: Polish with John dla zaawansowanych #11 – Święta Narodzenia Jezusa
założyciel – founder
wymysł – exaggeration, invention, imagination
ewangelia – gospel
rozproszenie – dispersion
dochodzenie – investigation
Music used in the podcast:
“Sing Swing Bada Bing” Doug Maxwell/Media Right Productions; source: https://www.youtube.com/audiolibrary/music (attribution not required)
Key to exercises (klucz do ćwiczeń):
1. a and c
2. a. opisuje; b. analizuje, poznać; c. zostały napisane; d. składa
