Nearly two weeks ago we celebrated Easter. As Christian culture is a very important part of Polish culture I decided to give you a more in-depth look into the religious aspect of the celebration. That way it should be easier for you to understand not only what is said on TV at the time but also when visiting churches you will see the stories I described pictured on the wall and in paintings. Enjoy!
Transcript
Witam w nowym odcinku podcastu Polish with John dla zaawansowanych. Jest to podcast dla uczących się polskiego na wyższym poziomie. Do każdego odcinka jest załączony zapis całego tekstu na moim blogu polishwithjohn.com. Linki znajdziecie w opisie. Przez jakiś czas nie było podcastu – wynika to z faktu, że muszę pisać pracę licencjacką i pracować, więc mam bardzo mało czasu. Taka nieregularność może się jeszcze przez jakiś czas utrzymać. Proszę trzymajcie kciuki, żeby wszystko poszło dobrze.
Niedawno minęła Wielkanoc. Jest to najważniejsze chrześcijańskie święto. Do tego najstarsze, bo ochodzonone je jeszcze zanim zaczęto obchodzić Boże Narodzenie. W tym czasie chrześcijanie wspomniają najważniejszy moment w historii – zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. W jednym z podcastów opowiadałem o Jezusie z punktu widzenia historii, o tym że faktycznie taki człowiek istniał i zainicjował ruch religijny w pierwszym wieku po Chrystusie. Ten ruch był zresztą tak wpływowy, że na narodzinach Jezusa bazuje nasz kalendarz. Aby zrozumieć lepiej o co chodzi ze zmartwychwstaniem i dlaczego jest to tak ważne, musimy poznać trochę historie opisane w Biblii.
Sprawa zaczęła się wraz z nieposłuszeństwem Adama i Ewy. Bóg w rajskim ogrodzie pośród wielu drzew zasadził także jedno, z którego nie wolno było pierwszym ludziom zrywać owoców. Jak wiemy, Ewa zerwała jeden z owoców, skosztowała i dała także Adamowi. Wtedy po raz pierwszy ludzie odwrócili się od Boga. Cały Stary Testament (pierwsza część Bibli) jest historią tego jak naród wybrany, czyli Żydzi, raz zbliżają się, a raz oddalają od Boga. Szczególnie ważnym momentem w tej historii jest wyjście z Egiptu, wyjście z niewoli i przybycie na tereny obecnego Izreala, gdzie w końcu mogli znaleźć swoją ojczyznę. To wyjście z niewoli było tak ważne, że było potem obchodzone w żydowskim święcie Paschy. W czasie tego święta składano ofiarę z baranka. Miała być formą przeproszenia Boga za grzechy.
Przenieśmi się teraz w pierwszą połowę pierwszego wieku po Chrystysie, czyli naszej ery. Właśnie w czasie tego święta Jezus został ukrzyżowany, zabity i, według opisów w Nowym Testamencie, zmartwychwstał. Ma to właśnie związek z tym wspomnianym wyjściem z niewoli. Izrealici, czyli Żydzi, wyszli z niewoli z Egiptu. Była to fizyczna, dosłowna niewola. Jezus miał wyzwolić wszystkich ludzi z niewoli grzechu, tej która zaczęła się dużo wcześniej, bo już w rajskim ogrodzie. Chrześcijanie w czasie Wielkiejnocy świętują właśnie te wydarzenia.
Jeżeli chodzi o język, to mówimy, że obchodzimy jakieś święta, na przykład obchodzimy Wielkanoc. Czcić czy uwielbiać można Boga albo bogów. Nie czci się natomiast Wielkanocy, bo Wielkanoc jest świętem, a nie bóstwem. W języku potocznym używamy też słowa uwielbiać w znaczeniu bardzo lubieć, na przykład ja uwielbiam uczyć się języków obcych.
Wróćmy jednak do samych świąt. W tradycji chrześcijańskiem są one poprzedzone Wielkim Postem, czyli okresem czterdziestu dni, kiedy czegoś sobie należy odmówić. Bardzo często są to słodycze albo telewizja. Służy to oderwaniu się od świata i przybliżeniu się do Boga. Potem następują najważniejsze dni. Najpierw Niedziela Palmowa, kiedy w kościołach święci się palmy. Jest to wspomnienie wydarzeń z Biblii – jak przed śmiercią jeszcze Jezus wjechał do Jerozolimy na osiołku i był witany jak król, a mieszkańcy kładli przed nim na drodze liście palmowe. Potem, w tak zwany Wielki Czwartek, rozpoczyna się czas Triduum Paschalnego. W Polsce bardzo dużo osób w tych dniach idzie do Kościoła się modlić. W Wielki Czwartek, Wielki Piątek i w Wielką Sobotę odbywają się specjalne uroczyste msze święte i nabożeństwa. A najważniejsze wydarzenie to Rezurekcja, czyli msza kiedy właśnie wspomina się zmartwychwstanie Jezusa. Najczęściej odbywa się w nocy z soboty na niedzielę. Jest pełna symboli, które odwołują się do tych historii, o których wam opowiadałem. W niedzielę rano wszyscy spotykają się na wyjątkowo uroczystym śniadaniu.
Wielkanoc to bardzo ciekawe święto, mniej komerycjne niż Boże Narodzenie, a przez to może głębsze duchowo. Nawet jeżeli ktoś nie jest osobą wierzącą, to jest to dobry czas, aby trochę się zatrzymać i pomyśleć o tym, co jest w życiu najważniejsze. Jest to też bardzo ważny element polskiej kultury i tradycji, więc warto, żebyście o tym wiedzieli. No i niech was nie zaskoczy śmingus-dyngus, czyli lany poniedziałek! Bo poniedziałek po wielkanocy to dzień, w którym według starego zwyczaju oblewamy się wodą!
A na dzisiaj to tyle. Dziękuję za to, że byliście ze mną. Na blogu ioannesoculus.com albo polishwithjohn.com znajdziecie zapis całego odcinka oraz dodatkowe materiały. Będę także bardzo wdzięczny za wsparcie przez serwis Patreon, ponieważ chcę dalej tworzyć dla was podcasty. Dla wspierających co jakiś czas umieszczam na serwisie dodatkowe materiały. A następny odcinek Polish with John dla zaawansowanych mam nadzieję już wkrótce! Trzymajcie się zdrowo!
Zapis podcastu można też pobrać w formacie PDF: Polish with John dla zaawansowanych #26 – Wielkanoc
You can subscribe to my podcast directly at Spreaker: Polish With John or find my on Spotify.
Music used in the podcast:
“Sing Swing Bada Bing” Doug Maxwell/Media Right Productions; source: https://www.youtube.com/audiolibrary/music (attribution not required)
