Languages Podcasts Polish Polish with John

Dzień zwycięstwa i niewoli – Polish with John #074 [A2]

Written by Ioannes Oculus

Polish history has many episode, beautiful and tragic, happy and sad. As the world recently celebrated the anniversary of the Victory Day which ended the IIWW, I want to show you a different perspective. The situation in 1945 for Poland and other countries of Central and Easter Europe didn’t change for anything better. Enjoy listening! 🙂

Transcript

Cześć! Co u was słychać? Witajcie w kolejnym podcaście “Polish with John”. Nazywam się Jan Oko i chcę Wam pomóc w nauce języka polskiego.

Ten podcast jest dłuższy niż zwykle, ale też moim zdaniem to ważny temat. Żeby zrozumieć Polskę, trzeba znać jej historię, także tę trudną. A wiek XX był dla nas bardzo trudnym czasem, także po zakończeniu II wojny światowej.

Kilka dni temu, 8 maja, Zachód Europy świętował Dzień Zwycięstwa, czyli koniec II Wojny Światowej. W Rosji, a kiedyś we wszystkich krajach komunistycznych, tym dniem był 9 maja. Jednak dla tych krajów, to nie do końca był dzień zwycięstwa. Polska spod jednej, hitlerowskiej, okupacji dostała się pod drugą, sowiecką. Władze narzucone przez Moskwę wprowadzały terror w kraju, zmuszały do posłuszeństwa, a kto protestował, ten spotykał się z surowymi karami. Demokracja była często używanym słowem, ale za tym słowem stała smutna rzeczywistość. Polska dostała się pod sowiecką okupację. Dla pozorów przeprowadzano wybory i referendum. Wszystko po to, aby władza wyglądała na demokratyczną. Jednak wyniki były fałszowane i z góry było wiadomo kto ma wygrać.

Armia Czerwona, która walczyła z Niemcami, nie wróciła w całość do Związku Radzieckiego. Jednostki tej armii zostały w wielu krajach środkowej i wschodniej Europy. W ten sposób Stalin mógł siłą wprowadzać komunizm w tych krajach. Polska i inne kraje były mocno zniszczone przez wojnę. Z Polski najpierw wiele rzeczy kradli Niemcy, a potem Rosjanie. Także po wojnie do ZSRR wywożono wiele maszyn, towarów oraz cennych rzeczy. Kraj był zruinowany i okradziony. Polsce odebrano ziemie na wschodzie, gdzie leżą takie miasta jak Lwów, Wilno i Grodno, które są niezwykle ważne dla polskiej historii i kultury. Mi najbardziej żal Lwowa, miasta takich pisarzy jak Aleksander Fredro, Seweryn Goszczyński, Wincenty Pol, Marian Hemar czy Stanisław Lem. Z tym miastem związani są także między innymi geograf i kartograf Eugeniusz Romer, filozof Kazimierz Twardowski, prezydent Polski, chemik, naukowiec i wynalazca Ignacy Mościcki czy polarnik Henryk Arctowski. Oraz wielu, wielu innych. W zamian za zagrabienie ziem na wschodzie, Stalin przesunął polską granicę na zachodzie. Do Polski wróciły ziemie, które w czasie powstawania państwa leżały w jego granicach – Śląsk, Pomorze, ziemia Lubuska.

Przez zmiany granic wiele osób zostało przesiedlonych, czyli musiało zmienić miejsce zamieszkania. Polaków ze Wschodu siłą przeniesiono na zachód, na Ziemie Odzyskane. Ci ludzie nie wiedzieli jak długo będą mogli tam mieszkać, bali się kolejnej wojny. A wojny bardzo chciałby Stalin, bo dla komunizmu ważne jest, aby podbijać kolejne państwa i zanosić tam rewolucję.

Innym przykładem tego, jak Stalin wyzwalał Polskę, jest obojętność Armii Czerwonej, która stała w Warszawie, na prawym brzegu Wisły. Tam wojska sowieckie zajęły Pragę, dzielnicę Warszawy, ale nie zaczęły walki z Niemcami po drugiej stronie rzeki. Był czas Powstania Warszawkiego. Polacy, którzy walczyli w tamtej armii, chcieli pomóc rodakom, ale nie mogli. Dlaczego? Bo Stalin nie chciał, żeby Polska była wolna. Wolał, żeby Polaków zabijali Niemcy, a on potem miał mieć mniej problemów narzucając komunizm w naszym kraju. Żołnierze Armii Czerwonej zajmując ziemie polskie rabowali Polaków, gwałcili kobiety i dopuszczali się wielu innych przestępstw. To był straszny czas, gdy jeden okupant był usuwany przez drugiego, tak samo brutalnego.

Komuniści na rozkaz Moskwy organizowali w Polsce obozy koncentracyjne. Niektóre z założonych przez Niemców nie przestały działać, zmieniło się tylko kierownictwo. Byli Niemcy, przyszli komuniści. Mołotow, minister spraw zagranicznych ZSRR, chciał zamknąć w obozach wszystkich AKowców, czyli tych, którzy w Armii Krajowej walczyli z nazistami.

Jakie życie przyniosła komunistyczna rewolucja do Polski? Życie w biedzie, cenzurze i braku wolności. Cenzura powodowała, że nie można było napisać książki czy artykułu, który krytykowałby rząd. Za mówienie, że komunizm jest zły, można było trafić do więzienia. Były też takie osoby, które za krytykę rządu zostały zamordowane, jak na przykład ksiądz Jerzy Popiełuszko. Społeczeństwo często sprzeciwiało się działaniom władzy i wybuchały strajki i protesty. Jednak rząd wysyłał wojsko i nie raz zabijał ludzi, którzy protestowali przeciwko komunistycznemu reżimowi. W sklepach często nie było nic do kupienia, ludzie stali w kolejkach po wiele godzin, żeby kupić mięso albo inne podstawowe produkty. Ja jeszcze pamiętam taki sklep mięsny, w którym byłem z mamą przed świętami Bożego Narodzenia. Był prawie zupełnie pusty, tylko karpie pływały w małym basenie i można było je kupić. Oczywiście najpierw trzeba było stać w kolejce.

W Polsce, już w 1944 roku, komuniści zaczęli organizować służby, które miały na celu zwalczanie wszystkich przejawów wrogości wobec komunistycznej władzy. Nie było miejsca na swobodne dyskusje polityczne, wolność poglądów. Dzisiaj na ulicach można protestować przeciwko rządowi, wtedy za takie coś można było zginąć. W komunistycznych krajach działały tego typu służby. W Polsce była to Bezpieka, w NRD Stasi, w ZSRR NKWD i KGB. Celem tych służb była m.in. kontrola własnych obywateli. Dla dodatkowego zobrazowania tej rzeczywistości przytoczę słowa Lenina: “Sąd powinien terror uzasadnić i uprawomocnić”. Komunizm to system tak okrutny jak nazizm. Największymi jego ofiarami są ci, którzy muszą żyć w państwach komunistycznych.

W Polsce po wojnie ludzie byli biedni. Zachodnie kraje otrzymały pomoc od Ameryki, komuniści tej pomocy nie chcieli. Kilka lat po wojnie nawet w Niemczech ludziom żyło się już dobrze. Po wschodniej stronie Żelaznej Kurtyny bieda trwała jeszcze do lat dziewięćdziesiątych. Dopiero upadek komunizmu przyniósł wolność. Wróciła wolność osobista, wolność słowa i przyszedł kapitalizm. Dzięki temu w Polsce ludziom zaczęło żyć się coraz lepiej. Teraz to oczywiste, że idziemy do marketu na zakupy i kupujemy co chcemy i ile chcemy. Kiedyś jednak tak nie było, bo socjalizm powoduje, że ludzie żyją w biedzie.

Tak wyglądała Polska przez kilkadziesiąt lat po wojnie. Z jednej okupacji w drugą. Na szczęście to już historia, wojsk rosyjskich nie ma w Polsce i kraj się rozwija korzystając z wolności. Niestety nie każdy to szanuje i wielu jest takich, którzy chcieliby znowu wprowadzić socjalizm, odebrać wolność i tak dalej. Jednak nie będę się tym dzisiaj zajmował. Może kiedyś, ale to byłby bardzo polityczny odcinek, a to jest zawsze temat, który prowadzi do kłótni.

Dziękuję Wam bardzo za ten odcinek. Zapraszam na mój blog ioannesoculus.com albo polishwithjohn.com. Będę wdzięczny za wsparcie mnie na serwisie Patreon. Tym którzy już to robią, serdecznie dziękuję! Trzymajcie się zdrowo i trzymam za was kciuki! Do usłyszenia!

You can download the transcript as a pdf file: Polish with John #74 Dzień zwycięstwa i niewoli [A2]


In the podcast, I used Sour Tennessee Red by John Deley and the 41 Players; source: https://www.youtube.com/audiolibrary/music (attribution not required).

About the author

Ioannes Oculus

I am addicted to languages, both modern and ancient. No language is dead as long as we can read and understand it. I want to share my linguistic passion with like minded people. I am also interested in history, astronomy, genealogy, books and probably many others. My goals now are to write a novel in Latin, a textbook for Latin learners, Uzbek-Polish, Polish-Uzbek dictionary, modern Uzbek grammar and textbook for learners. My dream is to have a big house in UK or USA where I could keep all my books and have enough time and money to achieve my goals.

2 Comments

Leave a Comment

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.