Plants, who doesn’t love them? Do you know how to say ‘water the plants’ in Polish? Or what types of forests do we have in Poland? All this and more is in this podcast! Enjoy! 🙂
Transcript
Cześć! Co u was słychać? Witajcie w kolejnym podcaście “Polish with John”. Nazywam się Jan Oko i chcę Wam pomóc w nauce języka polskiego.
Mówiłem już o drzewach na tym podcaście, ale chyba jeszcze ogólnie o roślinach nic nie opowiadałem. A to przecież temat rzeka! Czyli można by o tym mówić i mówić. Dlatego dzisiaj chociaż trochę opowiem wam o roślinach i pomogę wam poznać słownictwo z nimi związane.
Zacznijmy od części roślin. Na samym dole, w ziemi, ukryte są korzenie. Tymi korzeniami rośliny pobierają z ziemi wodę i inne substancje, które są im potrzebne do życia. Nad ziemią rośliny czasem mają pień (jak drzewa), czasem łodygę, a czasem od razu liście. Liście zazwyczaj są zielone, poza jesienią, kiedy zmieniają kolor na żółty, czerwony albo brązowy. Przez liście rośliny oddychają oraz pobierają z powietrza dwutlenek węgla, CO2, który jest im potrzebny do życia. W ten sposób produkują tlen, który jest potrzebny do życia nam. Ten proces nazywa się fachowo fotosyntezą. Fotosynteza zachodzi w komórkach roślin, które zawierają chlorofil. Trochę specjalistycznych, fachowych terminów nam się trafiło, ale poznają je w szkole dzieci na lekcjach biologii, więc może warto chociaż je usłyszeć. Niektóre rośliny zamiast liści mają igły.
Częścią rośliny są oczywiście też kwiaty i owoce. W nauce owocem nazywa się tą część niektórych roślin, która zawierają w sobie nasiona. Dużo owoców jest jadalnych dla człowieka, jak na przykład jabłka czy maliny, ale są także takie, które są trujące albo po prostu my ich nie jemy. Kwiaty to natomiast te najładniejsze części roślin, z kolorowymi płatkami i często służące do ozdoby ogrodów i parków. Z kwiatów właśnie powstają później owoce. Jakie piękne są sady, kiedy kwitną! Sad to takie miejsce, gdzie hoduje się drzewa owocowe po to, żeby potem te owoce zbierać. Kwiaty przyciągają pszczoły, które zapylają kwiaty, a z zebranego nektaru produkują miód.
Co ciekawe, w języku polskim funkcjonuje słowo “kwiatek”, które oznacza każdą roślinę, jaką mamy w domu. Stąd mówimy o podlewaniu kwiatków w domu, przesadzaniu kwiatków czy hodowli kwiatków. A rośliny, które mamy mogą w rzeczywistości nie mieć kwiatów. Takie domowe kwiatki to na przykład fikus, paprotka czy kaktus. Właściwie nie ważne jaki to gatunek. Jeżeli jest w domu, to można powiedzieć o nim kwiatek.
Naturalnie rośliny można znaleźć w wielu miejscach. W lesie spotykamy głównie drzewa. W Polsce mamy lasy liściaste, gdzie drzewa mają liście, lasy iglaste, gdzie drzewa mają igły i lasy mieszane, gdzie rosną oba rodzaje drzew. Bardzo gęsty i stary las nazywamy puszczą. Na świecie są jeszcze inne rodzaje lasów, na przykład lasy tropikalne. Poza lasami możemy znaleźć łąki, gdzie rosną różnego rodzaju trawy, kwiaty i inne rośliny polne. Ciekawa jest ta nazwa “rośliny polne”, bo nie rosną one na polu, ale na łące. Pole to miejsce, gdzie człowiek uprawia rośliny, zboża, na przykład pszenicę albo owies. Bardzo ładne są pola słoneczników, których ogromne kwiaty wyglądają pięknie, przepięknie.
Rośliny możemy też dzielić na inne grupy. Mamy więc rośliny doniczkowe, czyli te, które hodujemy w donicach i doniczkach, najczęściej w domu. Rośliny ogrodowe, do hodowli w ogrodzie. Oczywiście, czasami w ogrodzie trzymamy rośliny doniczkowe, a terminy te nie są bardzo dokładne i precyzyjne.
Inną kategorią roślin są zioła i rośliny lecznicze. Można z nich przyrządzać lekarstwa, herbatki ziołowe i inne rzeczy, które mają dobry wpływ na nasz organizm. Jeszcze inne rośliny to chwasty. Chwast to taka roślina, która rośnie w ogrodzie, a my jej nie chcemy. Trudno się jej pozbyć, bo szybko znowu wyrasta. Najbardziej popularnym chwastem w Polsce jest mlecz czyli mniszek lekarski. Ciekawe, że jest jednocześnie chwastem i rośliną leczniczą. Mlecz, albo jeszcze inaczej dmuchawiec, to nazwa potoczna. Mniszek lekarski to nazwa fachowa, specjalistyczna.
To by było tyle na dzisiaj. Rośliny są częścią naszego codziennego życia, więc warto coś o nich wiedzieć i naturalnie o nie dbać. W polskich domach często jest dużo roślin, kwiatków, a w waszych? Jakie są tradycje w waszych krajach?
Dziękuję Wam bardzo za ten odcinek. Zapraszam na mój blog ioannesoculus.com albo polishwithjohn.com. Będę wdzięczny za wsparcie mnie na serwisie Patreon. Tym którzy już to robią, serdecznie dziękuję! Trzymajcie się zdrowo i trzymam za was kciuki! Do usłyszenia!
You can download the transcript as a pdf file: Polish with John #73 Świat roślin [A2]
In the podcast, I used Sour Tennessee Red by John Deley and the 41 Players; source: https://www.youtube.com/audiolibrary/music (attribution not required).
