Latin, Ancient Greek and other ancient languages are said to be dead. Is it true? Listen and enjoy!
Transcript
Witam w nowym odcinku podcastu Polish with John dla zaawansowanych. Jest to podcast dla uczących się polskiego na wyższym poziomie. Do każdego odcinka jest załączony zapis całego tekstu na moim blogu polishwithjohn.com. Linki znajdziecie w opisie.
Jeżeli śledzicie mnie w internecie, to może wiecie, że niedawno byłem na letniej szkole łaciny i greki. Uczyłem się tam mówić w tych językach. Tak! Uczyłem się mówić, nie tłumaczyć czy rozwiązywać lingwistyczne łamigłówki na papierze, ale naprawdę mówić, używać tych języków na co dzień. Na własnej skórze mogłem doświadczyć, że łacina jest językiem żywym.
Jednak na początek, aby w ogóle zacząć mówić o tym czy język jest żywy czy martwy, musimy się zastanowić co znaczą te słowa. Żyć to, według Słownika Języka Polskiego PWN, istnieć i funkcjonować w sposób właściwy organizmom żywym. Dalsza definicja określa znaczenie tego słowa jako dodatkowo działać lub być aktualnym. Jaki więc były żywy język? Moim zdaniem taki co istnieje, funkcjonuje, działa i jest aktualny. A jaki to martwy? Wielki Słownik Języka Polskiego podaje jako definicję słowo nieżywy. Można by wnioskować, że martwy język to taki co nie istnieje albo nie funkcjonuje, nie działa, albo nie jest aktualny.
Jaka jest więc łacina? Na pewno istnieje, bo gdyby było inaczej to byśmy o niej nie rozmawiali. Czy funkcjonuje, działa? Oczywiście, przecież możemy się jej uczyć, czytać teksty w niej napisane, a nawet, jeżeli zechcemy, tworzyć własne. Czy jest aktualna? Tak, bo potrafimy stosując jej zasady tworzyć nowe słowa lub nadawać nowe znaczenia słowom już istniejącym. Od razu zaznaczę, że to że jedno słowo ma kilka znaczeń jest normalne i spotykane w każdym języku. Możemy więc opowiedzieć o tym jak graliśmy wczoraj na komputerze i ściągnęliśmy przez internet aktualizację do naszej gry. Tak sprawa wygląda z łaciną, a jak jest z innymi językami starożytnymi?
Okazuje się, że podobnie. Używając starożytnej greki jesteśmy w sytuacji bardzo podobnej do łaciny. Jeżeli chodzi o inne języki starożytne, jak na przykład staro-cerkiewno-słowiański, koptyjski czy jakikolwiek inny, nawet zrekonstruowany, to one też dalej funkcjonują. Jeżeli coś jest napisane w tym języku, to możemy to przeczytać, zrozumieć. One dalej funkcjonują i działają. Gdyby znalazł się zapaleniec, który znałby je bardzo dobrze, to zapewne mógłby też sprawić, że byłyby aktualne w zakresie słownictwa. Jednak to ostatnie jest najmniej istotne, bo o większości spraw, zarówno ważnych, jak i tych codziennych, możemy mówić bez używania technicznych terminów.
Łacina, greka, koptyjski, staroegipski, starochiński i inne to języki żywe, bo dalej działają i przekazują nam treści w nich zapisane. Czy jednak istnieją języki martwe? Moim zdaniem tak, ale są nieliczne.
Jednym z przykładów języka martwego, według mojej definicji, jest język, którym posługiwano się w dolinie Indusu sprzed kilku tysięcy lat. Wiemy, że istniała tam dosyć rozwinięta cywilizacja, która najprawdopodobniej posługiwała się pismem. To podejrzenie pochodzi stąd, że odkryto małe gliniane tabliczki z znakami, które najprawdopodobniej są pismem. Jednak nie udało nam się do dzisiaj ich rozszyfrować, więc ten język, to pismo jest martwe, nie mówi do nas. Moim zdaniem, tylko takie języki są martwe. W innych, żywych możemy czytać, tworzyć nowe zdania i teksty, a martwe milczą i nikt z nas nie wie co chcą nam powiedzieć.
Jest jeszcze jedna sprawa, bardziej indywidualna i osobista. Język żywy dla mnie czy dla ciebie, to też taki język, którym ty żyjesz. Jeżeli interesujesz się nim, chcesz w nim czytać i słuchać, mówić i pisać, to ten język będzie w tobie żył. Wtedy też łatwiej się go nauczyć. Jeżeli będziemy bezmyślnie wodzić wzrokiem po kartkach podręczników, to nic się nie nauczymy. Jeżeli jednak ten język stanie się częścią naszej prywatnej opowieści, to ożyje natychmiast. Dlatego moje podcasty są o tym, co mnie interesuje. Chcę, żeby były żywe. Choć zawsze je najpierw piszę, żebyście mieli potem na blogu transkrypcję tego, co mówię, to chcę, żeby to co piszę, łączyło się z tym, co lubię, co robię, czym żyję. Taką strategię też wam polecam!
Na dzisiaj to tyle. Dziękuję za to, że byliście ze mną. Na blogu ioannesoculus.com albo polishwithjohn.com znajdziecie zapis całego odcinka oraz dodatkowe materiały. Będę także bardzo wdzięczny za wsparcie przez serwis Patreon, ponieważ chcę dalej tworzyć dla was podcasty. Tam wystarczy nawet jeden dolar, nie trzeba od razu milionów. Jak to mówią, ziarnko do ziarnka, aż zbierze się miarka. A gdy się zbierze, to będę mógł kupić lepszy sprzęt i może nawet kiedyś będę miał własne mieszkanie, a w nim studio nagrań z prawdziwego zdarzenia! Wtedy tworzyłbym dużo więcej materiałów dla was… Tak czy siak, dla wspierających co jakiś czas umieszczam na serwisie dodatkowe materiały (ostatnio był filmik ze słówkami o deszczu). A następny odcinek Polish with John dla zaawansowanych już za tydzień! Trzymajcie się zdrowo!
Zapis podcastu można też pobrać w formacie PDF: Polish with John dla zaawansowanych #34 – Nie takie martwe języki martwe
You can subscribe to my podcast directly at Spreaker: Polish With John or find my on Spotify.
Music used in the podcast:
“Sing Swing Bada Bing” Doug Maxwell/Media Right Productions; source: https://www.youtube.com/audiolibrary/music (attribution not required)
