The biggest, the longest, the most… beautiful. What are Polish “the -est” things? In this episode, I want to share information about some of them. I use a lot of superlative for adjectives to make it easier to review this part of grammar. So let’s go!
Exercises (ćwiczenia):
1. What is the superlative form? (Proszę podać stopień najwyższy przymiotnika):
Example (przykład): długi – najdłuższy
a. wysoki
b. duży
c. trudny
d. łatwy
e. stary
2. True or false (prawda czy fałsz):
a. Największe Polskie jezioro to Hańcza.
b. Największa wieś w Polsce jest mniejsza od najmniejszego miasta.
c. Najstarszym Polskim miastem nie jest Kraków.
d. Najwęższy dom świata jest w Polsce.
Transcript
Cześć! Witajcie w kolejnym podcaście “Polish with John”. Nazywam się Jan Oko i chcę Wam pomóc w nauce języka polskiego. Każdy kraj ma swoje naj – najwyższe, najdłuższe i tak dalej. Co w Polsce jest naj?
Zacznijmy od geografii. Nawyższa góra Polski to Rysy. Wysokość Rysów to 2499 metrów nad poziomem morza. Nie jest to jednak najtrudniejsza góra do zdobycia. Najtrudniej jest wejść na Orlą Perć. Najdłuższa rzeka to Wisła. Ma długość 1047 kilometrów. Największe jezioro to Śniardwy, które ma powierzchnię 113,4 kilometra. Najgłębsze natomiast ma głębokość około 110 metrów. Nazywa się Hańcza.
Jeżeli spojrzymy na miasta to największa jest Warszawa, w której mieszka ponad milion siedemset tysięcy mieszkańców. Specjalny statut ma Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia, która nie jest właściwie miastem. Gdyby była, to byłoby to największe miasto w Polsce. W Metropolii mieszka prawie dwa miliony trzysta tysięcy mieszkańców.
Największą wsią w Polsce jest Zawoja, która ma około 100 kilometrów kwadratowych powierzchni. Jest to także najdłuższa wieś, bo ma 25 kilometrów długości. Najludniejsza natomiast wieś to Kozy, gdzie mieszka 12,5 tysiąca mieszkańców. Ciekawe, że najmniejsze miasto w Polsce ma 906 mieszkańców.
Teraz trochę historii. Najstarsze miasto w Polsce to prawdopodobnie Kalisz, o którym pisał już Ptolemeusz, geograf ze starożytnej Grecji. Trudno jednak potwierdzić, czy na pewno pisał o tym mieście, gdzie dzisiaj jest Kalisz. Dlatego często mówi się, że najstarsze miasto w Polsce zostało założone w 1211 roku, a jest nim Złotoryja. Jeżeli mowa o historii, to muszę powiedzieć o pewnych drzwiach. Najstarsze drzwi w kraju mają ponad 800 lat i znajdują się w Gnieźnie. Stare są też polskie drzewa, a najstarszy jest Cis Henrykowski, który ma prawie 1300 lat!
Wyjątkowy pod tym względem jest Kraków. W tym mieście jest największy średniowieczny plac Europy. Krakowski Rynek istnieje od 1257 roku. W Krakowie jest też najstarszy kościół w Polsce, nastarszy polski uniwersytet, hotel, najstarsze centrum handlowe. Prawdziwe miasto rekordów.
Inne ciekawe miejsca to między innymi najdłuższa fontanna w Europie, która jest w Łodzi. Mierzy ona 300 metrów długości. Natomiast najwęższy dom świata jest w Warszawie. Ma tylko 152 centymetry szerokości. Jest także jedna wyjątkowa ulica. Zaczyna się na wysokości 830 m n.p.m., a kończy przy obserwatorium meteorologicznym na górze Śnieżce w Karpaczu na wysokości 1602 m n.p.m. Jest to najwyżej położona ulica w kraju.
Niektórzy mówią, że polski jest najtrudniejszym językiem świata. Trudno powiedzieć czy to prawda. Na pewno nie jest najłatwiejszym. Wiele słów jest bardzo trudnych do wymówienia, na przykład Szczebrzeszyn, źółć czy szczęście. Jeszcze trudniejsze są łamańce językowe, jak na przykład “Król Karol kupił królowej Karolinie korale koloru koralowego”. Jeszcze trudniejszy jest wiersz Jana Brzechwy, który zaczyna się tak: W Szczebrzeszynie chrząszcz brzmi w trzcinie / I Szczebrzeszyn z tego słynie”.
Polska ma wiele swoich “naj”, dużo więcej niż mogłem Wam dzisiaj opowiedzieć. Mamy jeszcze coś, czego nie ma nikt na świecie. Jest takie powiedzenie: “Najwięcej witaminy mają polskie dziewczyny”. To znaczy, że są najpiękniejsze na świecie. Coś w tym jest. Dużo osób uczy się polskiego, bo poznało dziewczynę z Polski!
Dziękuję Wam bardzo za wysłuchanie tego odcinka. Mam nadzieję, że się podobał. Zapraszam na mojego bloga ioannesoculus.com albo polishwithjohn.com, gdzie znajdziecie zapis całego odcinka, dodatkowe ćwiczenia oraz wiele innych ciekawych materiałów. Jeżeli podoba Wam się to co robię, to proszę, wesprzyjcie mnie na serwisie Patreon! Link jest w opisie. A już w następny poniedziałek zapraszam na kolejny podcast z serii “Polish with John”. Trzymajcie się zdrowo!
You can download the transcript as a pdf file: Polish with John #17 Polskie naj [A2]
łąmaniec językowy – tongue twister
chrząszcz – beetle
nad poziomem morza – above sea level
korale – bead necklace
In the podcast, I used “Sing Swing Bada Bing” Doug Maxwell/Media Right Productions; source: https://www.youtube.com/audiolibrary/music (attribution not required)
Key to exercises (klucz do ćwiczeń):
1. a. najwyższy; b. największy; c. najtrudniejszy; d. najłatwiejszy; e. najstarszy
2. a. false; b. false; c. true; d. true
które ma powierzchnię 113,4 kilometra –> Kilometry kwadratowe …m²… powierzchnię … m²… 😉
Przepraszam, jestem inżynierem, patrzę na jednostki. To łatwiejsze niż nauka polskiego 😉 … ale twój blog jest świetny. Cześć Martin
Masz absolutną rację. Powinny być “kilometry kwadradowe”. Poprawnie powiedziałbym “Największe jezioro to Śniardwy, które ma powierzchnię 113,4[sto trzynaście przecinek cztery] kilometrów kwadratowych”! Bardzo dziękuję za zwrócenie uwagi.