Joseph Sheridan Le Fanu (1814-1873) — pisarz irlandzki, klasyk powieści gotyckiej. Spośród dzieł, które powstały na bazie jego fascynacji siłami nadprzyrodzonymi, warte odnotowania są książki: Dom przy cmentarzu, Stryj Silas oraz zbiór opowiadań W ciemnym zwierciadle. Mimo że za życia pisarz odniósł finansowy sukces i był autorem entuzjastycznie przyjmowanym przez krytykę, po śmierci został prawie całkowicie zapomniany. Dopiero w 1923 roku jego dzieła ponownie zagościły na księgarskich półkach i sława Le Fanu na nowo odżyła. Dzisiaj stawia się go na piedestale twórców dziedzin paranormalnych, tuż obok Edgara Allana Poego czy Brama Stokera.
W ciemnym zwierciadle to zbiór pięciu historii opowiadających o doświadczeniach doktora Martina Hesseliusa, który za życia badał różne przypadki chorób psychicznych, lęków i zaburzeń świadomości, które bardzo często brane były przez osoby postronne jako ingerencja sił nadprzyrodzonych. Każde z historii jest dosyć obszerne, na pozór nie są ze sobą związane, lecz po dokładniejszym wczytaniu się można dostrzec między nimi powiązania. Teksty o doktorze przedstawia czytelnikowi jego domniemany uczeń, dlatego przy każdym opowiadaniu znajdziemy krótki prolog z wyjaśnieniem, dlaczego ów uczeń wybrał ten, a nie inny przypadek. Nie zdradza jednak dokładniejszych szczegółów, pozwalając na własną interpretacje danego problemu.
Autor miał w swoim dorobku kilka książek kryminalnych, jednak to właśnie powieści grozy były dla niego przełomowe w karierze. Nie bez powodu Le Fanu stawiany jest obok wielkich twórców horroru, w swoim zbiorze opowiadań bowiem umieścił wszystko to, co idealnie wpasowuje się w kanon literatury gotyckiej; tajemniczą atmosferę narracji, odczuwalne przez czytelnika uczucie strachu, nawiedzenia, istoty nadprzyrodzone. Pisarz sam przecież uważany jest za jej prekursora, także czytelnik dostaje istny pierwowzór nowego w tamtych czasach gatunku literackiego. Balansowanie na granicy faktów medycznych a mistycznych wierzeń wprowadza czytelnika w istny labirynt pytań bez odpowiedzi. Fikcja literacka splata się tutaj z na pozór udokumentowanymi przypadkami zachorowań, co daje podczas lektury poczucie autentyzmu. Trzeba też wspomnieć, iż jedno z opowiadań niezwykle głęboko odbiło się na Bramie Stokerze, który to dzięki niemu poczuł inspirację do napisania Drakuli — książki, której nie sposób dzisiaj nie znać, zważając na jej popkulturowe rozprzestrzenienie.
Myślałem, że antologia napisana grubo ponad sto lat temu, będzie odstawała od współczesnych dzieł, chociażby ze wglądu na tamtejszy rozwój cywilizacji. O dziwo, nic takiego nie zauważyłem, książka zdecydowanie zasługuje na miano ponadczasowej. Co więcej, uważam że powinno się publikować więcej dzieł z tamtego okresu, bo La Fanu idealnie pokazuje, że jego twórczość powinna być niezapomniana. Zdecydowanie pozycja obowiązkowa dla fanów literatury grozy.
