Cień kata to pamiętnik Severiana, który przygotowywał się do fachu kata, lecz zakochał się w uwięzionej kobiecie i złamał dla niej obowiązujące katów zasady. Został za to wygnany z konfraterni i wysłany do odległej prowincji. Zabrał tylko katowski miecz, maskę i czarny płaszcz przynależny profesji. Te znaki rozpoznawcze jego fachu nie były pozytywnie odbierane, kaci nigdy nie byli darzeni przyjaźnią. Został wygnany na odległą placówkę a droga, którą ma pokonać, jest pełna niespodzianek i niebezpieczeństw.
Uff! Udało mi się dobrnąć do końca, choć w pewnych momentach już w to wątpiłem. Pomysł na fabułę był bardo ciekawy, jednak realizacja pozostawia trochę do życzenia. Akcja jest dosyć chaotyczna, a bohater wydaje się bezmyślnie popychany przez los. Oryginalny pomysł z konfraternią katów i czeladnik, który w wyniku zbiegu okoliczności musi ją opuścić, zapowiada ciekawą książkę. Faktycznie pierwsze rozdziały sugerują, że powieść będzie rozwijać się wielowątkowo i będzie pełna tajemnic, motywów sensacyjnych itp. Jednak główny bohater potem ciągle jest gdzieś prowadzony (prawie za rękę), jakby nauka i mocne doświadczenia nie wpłynęły na jego postępowanie czy wybór drogi życiowej. Gdy pojawia się Agia, to właśnie ona prowadzi go na pojedynek wedle swojej woli. Doktor Talos też podejmuje decyzje za Severiana, a on tylko kiwa potakująco głową.
Tom pierwszy kończy się w momencie, gdy Severian opuszcza miasto. Kilka wątków pozostaje otwartych, jak choćby kwestia kim jest Vodalus. Jednak są one na tyle słabo zaznaczone, że wydają się nieistotne. Subiektywnie patrząc, żaden z nich nie spowodował, że mam ochotę sięgnąć po kolejny tom i dowiedzieć się jak też ta czy inna kwestia zostanie rozwiązana.
Według Andrzeja Sapkowskiego jest to książka należąca do pierwszej dziesiątki kanonu fantasy. Ukazała się w 1980 roku, jest uznawana za wybitną, a autor otrzymał za nią kilka nagród. Coś musi być w tej książce i zapewne przypadnie do gustu wielu osobom, choć bywają też wyjątki, jak ja. Być może 30 lat temu wniosła pewną świeżość w swoim gatunku, a dzisiaj już tak nie przemawia do Czytelnika?
Młody czeladnik błądzi jak w labiryncie w ponurym, pełnym okrucieństwa świecie, ale nieuchronnie zmierza ku przeznaczeniu.
Takie zdanie znajduje się na okładce książki. Przeznaczenia świata gdzieś przewija się w tle, jednak nie jest specjalnie wyróżnione. Każdy świat ma jakieś przeznaczenie. Ten, w którym żyje Severian nie wydaje się też specjalnie mroczny czy okrutny. Jest on wręcz zwyczajny, taki jak każdy. Wszędzie jest cierpienie, oszuści i sprawy, które wydają się zagadkowe. Autor nie zbudował w tej kwestii świata jakoś wyróżniającego się, innego od pozostałych znanych z literatury.
W moim subiektywnym odbiorze jest to układanka z interesujących fragmentów. Niestety, układanka poskładana w nieumiejętny sposób, jakby poszczególne elementy nie potrafiły zagrać się z innymi. Być może w kolejnych tomach sprawa wygląda inaczej. Z dużym prawdopodobieństwem sięgnę przynajmniej po drugi, ale nie będę motywowany ciekawością. Nie chcę, aby Andrzej Sapkowski mógł nazywać mnie stultus.
Nareszcie ktoś ma podobną opinię o Cieniu Kata co ja.
Sam bym tego lepiej nie ujął.
Pisarz podobno genialny,ale ja nie umiem czytać jego dzieł,albo ich nie rozumiem,co też prawdopodobne.
Nie sięgnąłem po drugi tom,jakoś mnie nie ciągnęło,żeby się dowiedzieć co było dalej.