"Górnik Polski"
Na prośbę Muzeum z Zabrza informujemy o tej publikacji. Więcej informacji na stronie Muzeum Górnictwa Węglowego.
Istotną częścią misji Muzeum Górnictwa Węglowego są badania naukowe związane z przeszłością górnictwa, w tym w szczególności z dziedzictwem materialnym i niematerialnym tej branży. Od 2007 r. wyniki badań naukowych własnych (tj pracowników instytucji) oraz badaczy spoza Muzeum publikowane są w wydawnictwie „Górnik Polski”. Zeszyty Naukowe Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu”. Wydawnictwo służy również publikacji materiałów źródłowych, w tym wspomnień ludzi górnictwa.
Tytuł muzealnego rocznika – „Górnik Polski” – nawiązuje do nazwy ukazującego się w latach 80. XX wieku w tzw. drugim obiegu wydawniczym pisma podziemnej Krajowej Komisji Koordynacyjnej Górnictwa NSZZ „Solidarność” wydawanego przez Jerzego Sołowieja i Jarosława Szczepańskiego, z winietą autorstwa Jacka Fedorowicza. Tamten „Górnik Polski” należąc do chlubnych kart przeszłości polskiego górnictwa był jednocześnie uosobieniem takich pojęć jak niezależność, a także wytrwałość i aktywność nawet w niesprzyjających warunkach. To wartości istotne również dla działalności naukowej.
Obok wspomnianych odniesień do najnowszej historii, tytuł rocznika podkreśla znaczenie człowieka – jako podmiotu łączącego technikę, przemysłową infrastrukturę, podziemia i wydobyty urobek oraz bogatą sferę górniczych tradycji – człowieka „tworzącego” historię tej branży.
Szeroka sfera zainteresowań Muzeum (historia, technika, geologia, etnografia) znajduje odzwierciedlenie w Roczniku, który zawiera następujące stałe działy porządkujące publikowane treści: Praca – Przemysł – Technika, Kultura i Tradycje, Historia – Społeczeństwo – Gospodarka, Muzealia i Zabytki, Dokumenty i Relacje.
Mimo, że każdy rocznik porusza szerokie spektrum zagadnień to zauważyć można w poszczególnych edycjach tematy wiodące.
W numerze 5 wydawnictwa takim tematem jest Tragedia w kopalni „Wujek” przywołana w 30 rocznicę wydarzeń. W niezwykle przejmującym wspomnieniu obraz swojego ojca oraz trudne życie bez niego opisuje Agnieszka Gzik-Pawlak. Postać innego poległego górnika – Janka Stawisińskiego – przypomina Zenon Szmidtke, poświęcając również wiele uwagi jego matce Janinie i jej staraniom o sprawiedliwość i upamiętnienie syna. Dzięki uprzejmości Społecznego Komitetu Pamięci Górników KWK „Wujek” Poległych 16 grudnia 1981 r. publikujemy obszerne fragmenty uzasadnienia wyroku skazującego członków plutonu specjalnego – sprawców tej zbrodni, zawierające dokonaną przez sąd rekonstrukcję wydarzeń. W artykule Jacka Okonia możemy obserwować powstawanie legendy „Wujka” w obozach internowania gdzie wiadomość o tragedii zainspirowała tworzenie wierszy, piosenek, okolicznościowych stempli. Bagaż doświadczeń, z którymi wkroczyli górnicy w stan wojenny przywołuje Jan Jurkiewicz przedstawiając burzliwe wydarzenia, konflikty i protesty w śląsko-zagłębiowskim górnictwie w roku 1981.
