Wieści

John Ronald Reuel Tolkien, “Władca Pierścieni”

Written by Ioannes Oculus

John Ronald Reuel Tolkien, "Władca Pierścieni"

John Ronald Reuel Tolkien, Władca Pierścieni, [Wydawnictwo MUZA], 2011

Słyszeliście kiedyś o Shire? Jest to zielona kraina położona w Śródziemiu, zamieszkana przez rasę zwaną hobbitami. Wiedli oni spokojne, niezakłócone problemami życie. Pracowali, handlowali, wychowywali potomstwo i przekazywali kolejnym pokoleniom swój niezawodny sposób na życie. Sprawy rozgrywające się w sąsiednich krainach miały dla nich charakter opowieści z innego świata. To co było istotne, rozgrywało się tu i teraz – w życiu codziennym każdej z rodzin.

Wszystko zmieniło się siedemdziesiąt siedem lat temu, gdy do drzwi przyzwoitego hobbita o nazwisku Bilbo Baggins zapukał mędrzec Gandalf, który nie tylko sam zjawił się nieoczekiwanie, ale i zaprosił gości – dwunastu krasnoludów. Goście przekonali Bilba by wybrał się z nimi na pełną przygód wyprawę w poszukiwaniu skarbu. Wyprawa nie przyniosłaby, poza niepotrzebnym rozgłosem, żadnych negatywnych skutków, gdyby nie jedno pozornie błahe wydarzenie. Otóż Bilbo, podczas wędrówki przez  góry znalazł pierścień, który miał tajemniczą właściwość – czynił noszącego go na palcu, niewidzialnym.

Do dziś nikt nie zastanawiał się nad tym, ale oto w dniu sto jedenastych urodzin Bilba zdarzyła się rzecz niepokojąca. Właściciel po tajemniczym zniknięciu ze swojego urodzinowego przyjęcia zdecydował się uciec w góry, a cały swój dobytek oddać swojemu siostrzeńcowi o imieniu Frodo. Nieoczekiwaną trudność sprawiło mu jednak oddanie pierścienia, jakby moc tej pozornie nieszkodliwej zabawki zawładnęła właścicielem. Zaniepokoiło to Gandalfa, który był świadkiem owego wydarzenia. Po czułym pożegnaniu z Bilbem, zaczął zastanawiać się i badać całą sprawę.

Po głębokich dociekaniach i szerokich konsultacjach, zaczyna być dla niego jasne, że pierścień, który znalazł Bilbo nie był nieszkodliwą błyskotką, ale potężnym narzędziem, które zostało stworzone przez Władcę Ciemności w celu zawładnięcia sercami mieszkańców Śródziemia, a które stracił wraz z własnym istnieniem podczas ostatniej wielkiej wojny. Teraz gdy pierścień wyszedł z ukrycia, odradza się również wielki Władca, który podejmie wszelkie możliwe środki, aby odzyskać swoją własność. Oczywistym jest, że jeśli pierścień pozostanie w Shire, cała kraina stanie przed ogromnym niebezpieczeństwem. Aby temu zaradzić Frodo bierze na siebie ciężar odpowiedzialności i wyrusza w pełną przygód i   niebezpieczeństw podróż w nieznane. Po drodze spotka zarówno wysłańców Władcy Ciemności, jak i życzliwych elfów oraz szlachetnych ludzi i wiele innych rozmaitych postaci. Czy Frodo osiągnie cel swojej wyprawy? Czy w ogóle dowie się jaki on jest? Czy oprze się potężnej mocy  pierścienia, którego nawet Gandalf nie ośmielił się wziąć?

Na te i wiele innych pytań znajdziecie odpowiedzi, jeśli zaczniecie czytać wspaniałą powieść Johna Ronalda Reuela Tolkiena pt. Władca Pierścieni. Poza trzymającą w napięciu fabułą i obfitością niezwykłych wydarzeń, właściwych wyprawie o tak fundamentalnym znaczeniu dla całego Śródziemia, książka przedstawia bardzo wiele wyjątkowych postaci zarówno złych, jak i dobrych. Pod tym względem niedoścignionym wzorem jest drugi tom – Dwie Wieże, w którym spotykamy m.in.: zawładniętego złymi siłami mędrca Sarumana, manipulatora Grimę,  niewyobrażalnie dobrego i odpowiedzialnego ale zmanipulowanego króla Theodena, odważną wojowniczkę Eowynę, mądrego i inteligentnego wojownika Faramira, czy niosącego wszędzie nadzieję Białego Jeźdźca.

Osobiście za najciekawsze postaci uważam jednak entów. Pasterzy drzew, którzy na świecie byli jeszcze zanim pojawili się ludzie, czy nawet elfowie. Pozostałe rasy opowieści o entach traktują jako legendę, tymczasem w toku wydarzeń nie tylko się pojawiają ale i odgrywają trudną do przecenienia rolę. Zanim jednak poznajemy ich bojowniczy charakter, możemy poznać ich mądrości. Przytoczę tylko jedną. Otóż każda nazwa w języku entów przedstawia zarazem całą historię przedmiotu. Skutek jest taki, że cokolwiek entowie mówią, zajmuje to mnóstwo czasu. Nie mówią więc rzeczy, które nie są warte poświęcenia tego czasu. W skutek czego mówią jedynie rzeczy ważne.

Wszystkie postaci osadzone są w przemyślanym od podstaw, detalicznie przedstawianym świecie, którego stworzenie oraz historię, w niezwykle obrazowy sposób opisuje autor w innej powieści pt. Silmarillion. Jednak pomimo niezwykłości Silmarillionu, jak i wielu innych niezwykłych dzieł Tolkiena, to Władca Pierścieni jest powieścią, która dzięki przedstawieniu działania pozornie przeciętnego człowieka, w zupełnie nieprzeciętnej sytuacji, pozostawia najtrwalszy ślad w życiu czytającego. Nic nie zastąpi przeczytania powieści w oryginale. Jeśli jednak zdecydujecie się na lekturę w naszym ojczystym języku, zdecydowanie polecam tłumaczenie Marii Skibniewskiej.

Jeśli macie opinię o tym dziele na podstawie popularnego filmu Peter’a Jackson’a to proponuję przyjąć, że nie znacie go wcale. Polecam  każdemu, kto oglądał film, a nie czytał książki, aby zweryfikował i poszerzył własną perspektywę. Polecam każdemu, kto nie oglądał filmu, ani nie czytał książki, aby poznał wspaniały tolkienowski świat. Polecam również każdemu, kto już książkę czytał, aby przeżył ponownie wspaniałą  przygodę, ponieważ za każdym razem znajdzie w powieści coś nowego, o czym wcześniej jeszcze nie myślał.

Autorem recenzji jest Grzegorz Raźny.

About the author

Ioannes Oculus

I am addicted to languages, both modern and ancient. No language is dead as long as we can read and understand it. I want to share my linguistic passion with like minded people. I am also interested in history, astronomy, genealogy, books and probably many others. My goals now are to write a novel in Latin, a textbook for Latin learners, Uzbek-Polish, Polish-Uzbek dictionary, modern Uzbek grammar and textbook for learners. My dream is to have a big house in UK or USA where I could keep all my books and have enough time and money to achieve my goals.

1 Comment

Leave a Comment

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.