Genealogia Osobiste

Bilikowie w średniowieczu

Written by Ioannes Oculus

Wszystko poniżej to cytat z: Roman Sękowski, Herbarz Szlachty Śląskiej. Informator genealogiczno-heraldyczny, Katowice 2002, t. 1, s. 188 – 189
[wyjaśnienia: N. – nieznany z imienia lub nazwiska; Uruski – Uruski S., Rodzina, herbarz szlachty polskiej, t I-XV, Warszawa 1897]

BIELIK
(BIELKI von KORNITZ, BILIK)
Stary górnośląski ród, pochodzący z miejscowości Kornice (Kornitz) koło Raciborza (Ratibor). Nazwa miejscowości stała się w Polsce nazwą herbu Kornic. Z Kornic pochodzi kilka rodów szlacheckich, posiadających wspólny herb (zob. Kornitz).
Najstarsze informacje o Bielikach pochodzą z XIV wieku i z zupełnie innego terenu: w latach 1378 – 1379 Tomek Bilik zwany Kornic był urzędnikiem biskupów wrocławskich. W 1397 roku na terenie księstwa niemodlińskiego posiadał majątek “junge Bicklick”; Praschma zalicza go do Bielików. W tym samym księstwie, w 1421 roku, występuje w dokumentach Belig, właściciel Golczowic (Golschwitz) i jego zięć – Jeschke; w tym samym roku Jeschke Bielik i jego zięć N. Sprzedają tę wieś Jorgenowi von Dresske z Magnuszowic (Gross Mangersdorf).
Być może informacje z księstwa niemodlińskiego dotyczą innych Bielików.
W 1422 roku N. Bielik von Kornitz kupił od księcia raciborskiego Jana II Przemyślidy majątki: Zabełków (Zabelkau), Bohumin (Bogumin, Oderberg) i zamek Barutswerda. W 1428 roku był właścicielem Zabełkowa (Zabelkau), Odry (Odrau), Ligoty (Ellguth) i Pudłowa (Pudlau).
W 1435 roku bracia: Sobek Bielik z Bohumina (Bogumin, Oderberg) i Mates otrzymują nagrodę za wierną służbę od książąt Mikołaja i Wacława Przemyślidów opawskich i raciborskich wieś Olza (Olsau).
Największą, ale bardzo krótkotrwałą potęgę tego rodu stworzył Jan Bielik von Kornitz – w latach 1477 – 1490 starosta Górnego Śląska z ramienia króla Macieja Korwina. W 1482 roku kupił on od księcia Jana oświęcimskiego połowę miasta Gliwice (Gleiwitz) z wójtostwem i wsiami: Wójtowa Wieś (Richtersdorf), Ostropa (Ostroppa), Trynek (Trynek), Ligota Zabrska (Ellguth), Wielopole (Wielepole), Leboszowice (Leboschowitz), Smolnica (Smolnitz), Stare Gliwice (Alt Gleiwitz) i wsie: Knurów (Knurow), Bojków (Schoenwald), Żerniki (Zernik), Sobiszowice (Sobieschowitz), Gierałtowice (Gieraltowitz), Przyszowice (Preiswitz) i Krywałd (Kriewald).
Nabył również majątki w okolicy Pyskowic (Peiskretscham), Raciborza (Ratibor) i Hlučina (Hulczyn, Hultschin) na południu.
Jego krewny (brat?) Sobek Bielik von Kornitz posiadał państwo Bohumin (Bogumin, Oderberg).
Jan Bielik za główną swoją siedzibę obrał Koźle (Cosel). W XIX wieku, w czasie remontu kościoła parafialnego w Koźlu (Cosel), znaleziono płytę z herbem Kornic i napisem: “Jan Bielik z Korniz unten hec testudo facta est anno domini MCCCCLXXXIX cura magnifici domini Joannis Bielik capitanei superioris Slezie Anno capitaneatus sui tredecimo”.
Po śmierci Macieja Korwina i podporządkowaniu Śląska królowi Władysławowi Jagiellończykowi w 1492 roku (13.01), został – przez nowego starostę Śląska, księcia cieszyńskiego Kaźka II – uwięziony w Cieszynie (Teschen) i skazany. Odebrano mu majątki. Również Sobek Bielik z Bohumina (Bogumin, Oderberg) został zmuszony w tym samym roku (1.05.1492) do sprzedania swoich majątków Przemyślidzie – księciu Janowi opawsko-raciborskiemu.
Majątki Jana Bielika przeszły na własność korony czeskiej, a następnie zostały sprzedane; Gliwice (Gleiwitz) z okolicznymi wsiami kupił Wilhelm von Pernstein, który następnie odsprzedał je książętom opolskim. Hlučin (Hulczyn, Hultschin) otrzymali Melchior i Baltazar Wilczkowie, Toszek (Tost) – Jan Sokołowski, Koźle (Cosel) – Puta von Riesenberg ze Svihova.
Po tragicznym końcu Jana Bielika, ród ten nie odegrał już większej roli w dziejach Śląska.
Licznie rozrodzeni, należeli do drobnej szlachty, mającej swe majątki głównie na południu Górnego Śląska: w księstwach cieszyńskim, raciborskim, opawskim oraz na Morawach.
W 1512 roku występuje w dokumentach Smil Bielik von Kornitz, właściciel Włodzienina (Bladen) koło Głubczyc (Leobschuetz), w księstwie karniowskim.
W XVI wieku osiedli również w księstwie oleśnickim. W latach 1501-1526 Wacław sen. Bieligk von Kornitz był starostą Namysłowa (Namslau). Bardzo prawdopodobne, że był to syn Jana Bielika, który po tragedii ojca i przymusowym zrzeczeniu się praw do majątków, przeniósł się do tego księstwa.
W 1530 roku Wacław jun. był właścicielem Krasowic (Kraschen) i Lubsk (Laubsky) koło Namysłowa (Namslau), w księstwie oleśnickim. W 1531 roku, w spisie szlachty oleśnickiej, wymienia się Łukasza Bieligka von Kornitz.
Ostatnia informacja o przedstawicielach tego rodu w księstwie oleśnickim pochodzi z 1571 roku i dotyczy Franciszka Bieligka von Kornitz – właściciela Lubsk (Laubsky).

Według Uruskiego – Bielikowie herbu Kornic występowali w XV wieku na terenie Rusi Czerwonej. Należy ich łączyć z działalnością kolonizacyjną Władysława Opolczyka, w drugiej połowie XIV wieku, kiedy to duża grupa rycerstwa górnośląskiego osiedliła się na Rusi Czerwonej.

About the author

Ioannes Oculus

I am addicted to languages, both modern and ancient. No language is dead as long as we can read and understand it. I want to share my linguistic passion with like minded people. I am also interested in history, astronomy, genealogy, books and probably many others. My goals now are to write a novel in Latin, a textbook for Latin learners, Uzbek-Polish, Polish-Uzbek dictionary, modern Uzbek grammar and textbook for learners. My dream is to have a big house in UK or USA where I could keep all my books and have enough time and money to achieve my goals.

Leave a Comment

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.